Srećna pravoslavna Nova godina

Srpska, Ruska, Gruzijska pravoslavna crkva, Sveta Gora i Jerusalimska patrijaršija, koje poštuju Julijanski kalendar, u ponoć su dočekale Novu godinu.

Ove crkve 14. januara, odnosno 1. januara po Julijanskom kalendaru, obilježavaju dva velika hrišćanska praznika - Obrezanje Isusa Hrista i dan Svetog Vasilija Velikog.

U ponoć su u pravoslavnim hramovima služeni molebani za uspješnu i blagoslovenu Novu godinu.

Zanimljivo je da tradicija obilježavanja julijanske Nove godine postoji i u nekim njemačkim kantonima u Švajcarskoj /Alter Silvester/, kao i u nekim dijelovima Galske zajednice u Škotskoj.

Julijanski kalendar je uveo rimski imperator Julije Cezar 45. godine prije nove ere i koristio se u cijeloj Evropi do 16. vijeka, kada je počeo postepeni prelazak pojednih država na Gregorijanski kalendar.

Na Prvom vaseljenskom saboru u Nikeji 325. godine hrišćanska crkva je prihvatila Julijanski kalendar kao zvaničan.

Tvorac kalendara je grčki astronom Sosigen, na inicijativu Julija Cezara, po kojem kalendar i nosi ime.

Srpska Nova godina može se nazvati i pravoslavnom, jer je slave Rusi, Gruzini monasi na Svetoj Gori, pa čak i pravoslavni Japanci.

Ipak, srpska Nova godina je nešto drugo, jer je nastala kao znak otpora pokušajima da se zatre srpski identitet.

Zato je julijanska Nova godina za Srbe tipično srpska, jer je nastala pomalo iz inata.

Ona nije počela da se slavi javno i prkosno 1919. godine, kada je Kraljevina SHS za vancrkvene svrhe usvojila novi gregorijanski kalendar.

Srbi su postali smunjičavi tek 1923, kada je iz Zagreba poručeno da pravoslavna slavlja navodno štete privredi i trgovini.

Zebnju Srba su pojačali isti zahtjevi iz hrvatskih gradova gdje su bili jaki centri franjevaca, nosilaca ideje da u Hrvtskoj i BiH nema srpskog stanovništva, već samo popravoslavljenih Hrvata.

Čašu je prelio zahtjev novokomponovanih srpskih bogataša, ratnih profitera, koji su tražili da se kalendar dodatno podesi da i Božić i Vaskrs padaju uvek u dane vikenda, da ne bi imali gubitke zbog praznika.

Taj pritisak je Srbe toliko iritirao da su starokalendarsku Novu godinu od 1923. počeli da praznuju kao „opozicionu“ javno i prkosno, u restoranima i na ulicama, iako nije bila državni praznik.

U komunizmu je slavlje srpske Nove godine bilo zabranjeno pa su i oni rođeni 13. januara bili sumnjivi ako slave rođendan.

Danas se Pravoslavna Nova godina slavi javno i u Republici Srpskoj je državni praznik.

U brojnim mjestima organizovani su dočeci na otvorenom, koji su posljednjih godina zbog ekonomske krize dosta skromniji.

Neka vam je srećna Pravoslavna Nova godina.