Zakon o finansiranju političkih stranaka legalizuje reket

Zakon o finansiranju političkih organizacija koji je skupštinska većina u Republici Srpskoj uputila po hitnom postupku stvoriće paralelni sistem i otvoriti veliki prostor za korupciju.

Ovo se navodi u saopštenju Transparensi internešenala (TI) BiH. Takođe se ističe da će to “omogućiti izvlačenje javnog novca u stranačke kase preko privilegovanih privatnih preduzeća, dok će sa druge strane teško pogoditi sve stranke koje nemaju kontrolu nad javnim resursima”.  

– Ovim se podriva i institucionalni poredak i stvara pravna nesigurnost, jer se uvodi nadležnost Republičke izborne komisije, iako je kontrola finansiranja propisana Izbornim zakonom i Zakonom o finansiranju političkih stranaka BiH i u nadležnosti je Centralne izborne komisije BiH – poručuju iz TI BiH.

Predloženi Zakon, dalje se navodi, ukida budžetsko finansiranje svim partijama kao odgovor na odluku OHR kojom se obustavljaju isplate iz budžeta SNSD i Ujedinjenoj Srpskoj, jer njegovim donošenjem prestaje važiti Zakon o finansiranju političkih stranaka iz budžeta Republike, grada i opštine.

– Efekte toga najviše će osjetiti stranke koje nisu na vlasti i koje na ovaj način gube najveći dio prihoda, a osnovna namjera je da se omogući vladajućim partijama da te prihode nadomjeste kroz donacije privilegovanih privatnih preduzeća.

Njima se ovim rješenjem omogućava da stranci doniraju do 100.000 KM što se direktno kosi sa državnim zakonom koji reguliše ovu oblast. Takođe, postavljeni su i veći limiti na donacije članova stranke i fizičkih lica što je u potpunoj suprotnosti sa državnim zakonom. 

Nadalje, za razliku od važećeg Zakona BiH, ne predviđaju se nikakve zabrane doniranja partija za firme koje posluju sa državom, što praktično znači legalizaciju korupcije i svojevrsnog reketa – navode iz TI BiH.

Kako to u praksi izgleda, ističu iz te organizacije, javnosti je dobro poznato iz afere “korona ugovori”, gdje je jedan od optuženih u ovom predmetu na sudu priznao da je 250.000 KM javnog novca koji je dobio kroz tender odnio u Ujeidnjenu Srpsku.

– TI BiH je više puta upozoravao na ovakve pojave jer su prijavljeni troškovi izbornih kampanje puno manji od stvarnih, a samo za poslednje izbore stranke su prikazale najmanje 2,6 miliona KM niže troškove od procjene TI BiH. Iz svega je jasno jedino da je krajnji cilj ovog prijedloga omogućavanje dodatnih izvora finansiranja strankama koje su i do sada zloupotrebljavale javna sredstva, a kojima je sada ukinuto finansiranje iz budžeta.

Ono što jedino nije jasno je kako bi predloženi zakon uopšte bio provodiv, imajući u vidu da su sva pitanja izbora prihoda, troškova, izvještavanja, nadzora i revizije stranaka već regulisana na nivou BiH.

Zbog toga TI BiH poziva poslanike da odbace ovo rješenje jer osim što predstavlja podrivanje institucionalnog poretka, uvodi i potpuni haos u oblast finansiranja političkih stranaka – zaključuje se u saopštenju. 

(BN) Foto: BN