BiH u 22. vijek ulazi sa upola manje stanovnika

Evropske države bi u narednih 75 godina mogle imati za 20 odsto manje stanovništva nego 2024, odnosno oko 152,2 miliona ljudi, a među zemljama koje će imati veliki negativni bilans nalazi se i BiH za koju se procjenjuje da bi taj minus mogao iznositi oko 1,8 miliona, što predstavlja više od polovine zvaničnog broja onih koji trenutno žive na ovim prostorima.  

Na ovo je upozoreno u izvještaju Ujedinjenih nacija, koji se bavio procjenama promjena broja stanovništva za svaku evropsku zemlju od 2024. do 2100. godine. 

Kako je pojašnjeno, ove procjene napravljene su na osnovu dosadašnjih zvaničnih podataka o stopama nataliteta i smrtnosti, ali i postojećih obrazaca migracija. U dokumentu se ističe i da je u posljednjih nekoliko decenija natalitet u Evropi pao ispod stope "zamjene" te da će se taj negativni trend ne samo nastaviti, već vjerovatno i ubrzati. 

Prema posljednjim podacima na planeti živi oko 8,2 milijarde ljudi, a projekcije pokazuju da bi taj broj za 75 godina mogao postati veći za još dvije milijarde. I dok stanovništvo nekih zemalja nastavlja brzo da raste, druge, a prije svega evropske zemlje doživljavaju smanjenje broja i to u procentima koji više nego zabrinjavaju. 

Od 44 evropske zemlje, BiH se nalazi na četvrtom mjestu po procentu stanovništva bez koga bi mogla ostati do 2100. godine i on iznosi - 56 odsto, što je gotovo tri puta više od evropskog prosjeka. 

Ispred nje su samo Ukrajina, Albanija i Litvanija. Na petom mjestu ove crne demografske liste je Sjeverna Makedonija (52 odsto), Crna Gora je na desetom (48 odsto), Srbija dvanaestom (45 odsto), a Hrvatska na trinaestom (44 odsto). Od svih bivših jugoslovenskih republika Slovenija je, uslovno rečeno, u najboljem položaju. Prema procjenama Ujedinjenih nacija, ova država bi 2100. godine mogla imati za 23 odsto manje stanovništva, nego danas. Zbirno gledajući na prostorima bivše SFRJ, koja je nekada brojala oko 22 miliona ljudi, na pragu 22. vijeka živjeće za 8,24 miliona manje ljudi nego 2024. godine. Autori ove studije navode da je regionalno gledano istočna Evropa već doživjela veliki pad u broju stanovnika, koji je počeo tokom devedesetih, uz pretpostavku da će se taj trend samo ubrzavati.

Što se tiče broja ljudi, najpogođenije evropske zemlje, prema procjenama Ujedinjenih nacija, biće one najnaseljenije, poput Njemačke, Poljske i Italije. Zbirno gledajući ove tri države bi 2100. godine mogle brojati za 56,4 miliona manje stanovnika nego 2024. godine. 

I većina drugih evropskih zemalja je u demografskom minusu. Tek za nekoliko njih se procjenjuje da bi u narednih 75 godina mogle imati nešto veći broj stanovnika. Interesantno, za Irsku se navodi da će biti na nuli, a za Švajcarsku, Francusku, Veliku Britaniju, Švedsku i Linheštajn da bi, procentualno gledajući, mogle imati jednocifren rast broja stanovnika. U najboljem položaju je Luksemburg i bogati Monako, dvije države za koje autori studije smatraju da će imati rast od 10, odnosno 24 odsto.        

Na kraju su zaključili da će se ovi negativni trendovi sigurno odraziti na ekonomije evropskih zemlja, ali i sposobnost država da egzistiraju i finansiraju javni i socijalni sektor. 

Prema riječima demografa Steve Pašalića, ovi podaci nimalo ne iznenađuju. On čak smatra da bi oni u slučaju BiH mogli biti i gori, pogotovo zbog svih negativnih trendova koji su godinama prisutni. 

- Njihove procjene su čak optimistične. Prema nekim podacima, u ovom trenutku u BiH živi tek negdje između 2,8 i 2,9 miliona stanovnika, što je daleko manje od procijenjenih 3,5 miliona - kaže za "Glas" Pašalić, dodajući da ipak nije pobornik dugoročnih projekcija, jer u demografiji postoje ciklična kretanja.     

Navodi i da je BiH, od svih evropskih zemalja, u posljednjih nekoliko decenija imala najveći pad u broju stanovnika, gledano u procentima i on je iznosio 33 procenta. 

- Nažalost, sva ova negativna kretanja, koja godinama traju, nastaviće se i u budućnosti sve dok ne nađemo načina da zaustavimo migracije, odnosno odlazak mladih ljudi u inostranstvo. Samo prirodnim priraštajem ne možemo riješiti ovaj problem, baš kao ni subvencijama kojima se stimuliše rađanje djece - upozorio je Pašalić. 

Procjene smanjenja broja stanovnika u regionu do 2100. godine

                                          BROJ                            PROCENAT (%)  

BiH                                - 1,8 miliona                                56

S. Makedonija            - 958.000                                      52

Crna Gora                   - 306.700                                       48 

Srbija                           - 3 miliona                                     45

Hrvatska                     - 1,7 miliona                                 44

Slovenija                    - 485.000                                        23

(Glas Srpske) Foto: BN