Kako su eksplodirali pejdžeri kod 3.000 ljudi u Libanu?

Oko 2.800 ljudi, među kojima i veliki broj pripadnika libanskog oružanog pokreta Hezbolah, koji podržava Iran, kao i lekari, povređeni su u utorak nakon što su im eksplodirali pejdžeri kojima su komunicirali.

Svijet 17.09.2024 | 21:37

Najmanje devet osoba je povređeno, a Liban i Hezbolah su tvrdili da je Izrael odgovoran za ove događaje.

Posle eksplozije pejdžera koji su koristili pripadnici Hezbolaha, pojavila su se pitanja šta je pejdžer i kako može da eksplodira.

Pejdžer je mali elektronski uređaj koji se koristi za primanje tekstualnih poruka ili obaveštenja bez potrebe za internet vezom. Obično se koristio 90-ih i ranih 2000-ih kao primarno sredstvo komunikacije, pre nego što su mobilni telefoni postali široko dostupni.

Pejdžer, kako objašnjava britanska radio stanica LBC, funkcioniše na jednostavan način – korisnici u uređaj unose kod, koji se prosleđuje prijemnom centru ili sistemu koji pejdžeru šalje obaveštenje. Uređaj može da prikazuje tekstualne poruke ili kratka obaveštenja, a u nekim modelima korisnici mogu da odgovaraju na poruke ili biraju određeni broj.

🚨 Breaking: Tens of Hezbollah communication devices are exploding during the past hour. Initial reports state that over one hundred Hezbollah terrorists already injured.

Here's footage from two such explosion 👇 pic.twitter.com/rMwdRWsTGB

— Dr. Eli David (@DrEliDavid) September 17, 2024

Iako je upotreba pejdžera značajno opala sa pojavom pametnih telefona, oni se i dalje koriste u nekim specijalizovanim oblastima, kao što su bolnice i zdravstvene ustanove, gde su cenjene zbog brzih i pouzdanih obaveštenja.

Prema preliminarnim informacijama, do eksplozija u utorak moglo je doći zbog pregrevanja i eksplozije baterije uređaja, piše LBC i ističe da su spekulacije o dolasku nove grupe sumnjivih pejdžera netačne.

Proboj servera, pregrevanje i eksplozija litijumske baterije?

Prema informacijama do kojih je došla libanska televizijska mreža LBCI, prvi izveštaji ukazuju da je server pejdžera bio izložen sajber pretnji ili napadu, što je dovelo do instaliranja skripte podataka koja je izazvala preopterećenje. To je verovatno dovelo do pregrevanja litijumske baterije, koja je potom eksplodirala, prenosi LBC. Fizička oštećenja koju pretrpi korisnik uređaja mogu biti od teških do manjih, u zavisnosti od toga koji deo tela je izložen kontaktu sa uređajem.

Si-En-En izveštava da stručnjaci nude dve konkurentske teorije o tome kako su se stotine alarma mogli aktivirati u isto vrijeme. Jedna gore pomenuta teorija je da je došlo do proboja sajber bezbednosti, što je dovelo do pregrevanja i eksplozije litijumskih baterija pejdžera.

Drugi, pak, kaže da je to bio „napad na lanac snabdevanja“, odnosno da su alarmi neovlašćeno modifikovani tokom procesa proizvodnje i otpreme.

Dejvid Kenedi, bivši obaveštajni analitičar američke Nacionalne bezbednosne agencije (NSA), rekao je za Si-En-En, međutim, da eksplozije prikazane na video snimcima izgledaju „previše moćne da bi bile daljinski i direktni hak koji bi preopteretio pejdžer i prouzrokovao litijumsku bateriju da eksplodira“.

Kenedi navodi da drugu teoriju smatra verovatnijom, uz još jednu opasku.

- Verovatnije je da je Izrael imao ljudske operativce... u Hezbolahu... Pejdžer bi imao ugrađen eksploziv i verovatno bi detonirao tek kada je primljena određena poruka“, rekao je on.

- Složenost koja je potrebna da se ovo izvede je neverovatna. To bi zahtevalo mnogo različitih obaveštajnih komponenti i izvršenja. Ljudska inteligencija (HUMINT) bi bila glavni metod koji se koristi da se ovo izvede, zajedno sa presretanjem lanca snabdevanja kako bi se unele izene na pejdžerima - on dodao je.

(Kurir)   Foto: EPA Wael Hamzeh