Dr Blagojević: Činjenice o imovini Republike Srpske

Sve ostale nepokretnosti su imovina entiteta na čijoj teritoriji se nalaze, saglasno Rezoluciji Savjeta bezbjednosti UN i Planu Kontakt grupe s početka ovog teksta, te saglasno Ženevskom sporazumu iz septembra 1995. godine, kao i Dejtonskom sporazumu, i to Aneksu 2 i Aneksu 4 tog sporazuma.

Republika Srpska 16.06.2024 | 18:05

Piše: Dr Milan Blagojević 

1. Savjet bezbjednosti UN je svojom Rezolucijom broj 942 od 23.9.1994. godine odobrio teritorijalnu podjelu između Republike Srpske i Federacije BiH, na bazi prijedloga država članica Kontakt grupe (SAD, Velika Britanija, Njemačka, Francuska i Rusija), koji su ove države sačinile 4. jula 1994. godine, a zatim ga podnijele na usvajanje Savjetu bezbjednosti UN. Prijedlog je podrazumijevao teritorijalnu podjelu u omjeru 49% teritorije Republici Srpskoj, a 51% Federaciji BiH, i razgraničenje ova dva entiteta na toj osnovi.

2. U septembru 1995. godine u Ženevi su, na bazi navedene Rezolucije Savjeta bezbjednosti i Plana Kontakt grupe, Republika Srpska i Federacija BiH zaključile međusobni ugovor, poznat kao Ženevski principi, kojim su ugovorile da Republika Srpska ima 49%, a Federacija BiH 51% teritorije.

3. Polazeći od navedenih činjenica, Dejtonskim mirovnim sporazumom je ovakva teritorijalna podjela ugovorena Aneksom 2 - tj. Sporazumom o granici između Republike Srpske i Federacije BiH, kojim je ugovoreno (član 1 tog Aneksa) da će granica između Republike Srpske i Federacije BiH biti onakva kako je određena na mapi u Dodatku tog sporazuma.

4. Tim razlozima se mogu objasniti dvije činjenice u Ustavu BiH. Prva činjenica je da se u preambuli Ustava BiH poziva na Ženevske principe iz septembra 1995. tj. na Ženevski sporazum između Republike Srpske i Federacije BiH o teritorijalnoj podjeli između ta dva entiteta, na bazi navedene Rezolucije Savjeta bezbjednosti UN i omjera 49:51%.

A druga činjenica je da upravo zbog svih prethodno navedenih pravnih argumenata Ustavom BiH nije propisano niti je moglo biti propisano da imovina pripadne BiH niti da BiH može imati ustavnu nadležnost o tom pitanju.

Jer, kada se utvrdi međuentitetska granica i izvrši  ugovorna podjela teritorije, što su između sebe izvršile Republika Srpska i Federacija BiH Ženevskim sporazumom i Aneksom 2 Dejtonskog sporazuma, a sve to na bazi navedene Rezolucije Savjeta bezbjednosti UN i Plana Kontakt grupe, to po prirodi stvari (pravnoj i svakoj drugoj prirodi) znači da teritorija (i ono što je na njoj i pod njom) s jedne strane te granice pripada i jeste imovina tog entiteta, dok sve to sa druge strane te granice pripada i jeste imovina onog drugog entiteta.

5. Krajem 2001. godine Predsjedništvo BiH je na osnovu saglasnosti Parlamentarne skupštine BiH, a to znači i na osnovu saglasnosti Republike Srpske i Federacije BiH, ratifikovalo Sporazum o sukcesiji imovine SFRJ.

Tim Sporazumom je ugovoreno, njegovim Aneksom A, da se nepokretna imovina SFRJ koja se nalazila na teritoriji SFRJ prenosi državi sukcesoru na čijoj teritoriji se nalazi.

Dakle, nije Aneksom A ovog Sporazuma ugovoreno da nepokretna imovina SFRJ pripada državama sukcesorima SFRJ na čijoj teritoriji se sada nalazi u skladu sa ustavnim uređenjem tih država, već je umjesto toga Aneksom A Sporazuma o sukcesiji SFRJ ugovoreno da se nepokretnosti SFRJ prenose državi sukcesoru na čijoj teritoriji se nalaze.

Drugim riječima, predstavnici Republike Srpske 2001. godine nisu tražili kao uslov da bi ratifikovali taj Sporazum da u njemu piše da se nepokretnosti SFRJ u slučaju BiH prenose i pripadaju entitetu na čijoj teritoriji se nalaze, već su glasali i ratifikovali da se te nepokretnosti prenose državi sukcesoru, a to znači BiH.

6. Međutim, prema članu 85. Ustava SFRJ ta država nije bila vlasnik šuma, šumskog zemljišta, poljoprivrednog zemljišta, građevinskog zemljišta, puteva, voda, rijeka, jezera, već su te i druge slične nepokretnosti na osnovu člana 85. Ustava SFRJ bile dobra od opšte koristi.

S obzirom na to da prema pravilima međunarodnog prava o sukcesiji država predmet sukcesije može biti samo ona imovina čiji vlasnik je država koje više nema bila na osnovu svog ustava u trenutku prestanka postojanja te države, jasno je da SFRJ u trenutku svog prestanka nije bila vlasnik navedenih i drugih nepokretnosti u vidu zemljišta, šuma, jezera i sl, pa zato ni BiH po osnovu Sporazuma o sukcesiji SFRJ nije dobila niti je mogla dobiti te nepokretnosti, već samo one na kojima je SFRJ u trenutku svog prestanka bila upisana kao vlasnik pod tim nazivom ili nazivom FNRJ ili DFJ.

Stoga BiH ima nadležnost da donese zakon samo o tim nepokretnostima, koje se, upisane pod nazivom SFRJ, FNRJ ili DFJ kao vlasnika, lako mogu pronaći i utvrditi uvidom u zemljišne knjige i katastar.

Za to samo treba dobra politička volja i međusobno razumijevanje od strane svih u BiH.

Sve ostale nepokretnosti su imovina entiteta na čijoj teritoriji se nalaze, saglasno Rezoluciji Savjeta bezbjednosti UN i Planu Kontakt grupe s početka ovog teksta, te saglasno Ženevskom sporazumu iz septembra 1995. godine, kao i Dejtonskom sporazumu, i to Aneksu 2 i Aneksu 4 tog sporazuma.

Dr Milan Blagojević